De olijfboom

"OLEA PRIMA OMNIUM ARBORUM EST." De olijfboom is de eerste van alle bomen

De onsterfelijke boom

De olijfboom komt van oorsprong uit het Middellandse Zeegebied en is al duizenden jaren verweven met de menselijke geschiedenis. Deze altijdgroene boom groeit langzaam, maar leeft uitzonderlijk lang. Sommige exemplaren zijn ouder dan drieduizend jaar. Daarom wordt hij vaak de 'onsterfelijke boom' genoemd.

Een bron van vrede en gezondheid

De olijfboom is niet alleen een boom met olijven en bladeren, maar ook een krachtig symbool. In de Bijbel keert de duif na de zondvloed terug naar de ark van Noach met een olijftak. Sindsdien staat de olijftak symbool voor vrede en hoop. Maar de boom biedt meer dan symboliek: deze boom is een bron van voeding, welzijn en medicinale stoffen. De olijfboom wordt al meer dan zesduizend jaar gewaardeerd vanwege zijn voedingswaarde en toepassingen in de gezondheidszorg.

De oudste sporen van olijfteelt zijn gevonden op de grens van Syrië en Turkije. Via handelsroutes verspreidde de boom zich door het hele Middellandse Zeegebied. Rond 3000 voor Christus werd olijfolie al op grote schaal geproduceerd en verhandeld, onder meer in het oude Egypte en Noord-Syrië.

Verspreiding olijfbomen Middelandse Zeegebied
Verspreiding olijfbomen Middelandse Zeegebied

Van mythe tot medische toepassing

Volgens de Griekse mythologie schonk de godin Athena de eerste olijfboom aan de mensheid. Haar geschenk bood voedsel, brandstof, verzorging en symboliseerde vrede. Hippocrates, de vader van de geneeskunde, schreef olijfolie voor bij wonden, huidproblemen en spijsverteringsklachten. In zijn medische geschriften zijn meer dan zestig toepassingen van olijfolie terug te vinden.

Aristoteles vond het ontwortelen van een olijfboom zo ernstig, dat het volgens hem net zo zwaar bestraft moest worden als het doden van een mens. Ook in de islam wordt de olijfboom als gezegend beschouwd. De profeet Mohammed riep zijn volgelingen op zich te verzorgen met olijfolie.

Een boom vol toepassingen

Door de eeuwen heen werd olijfolie gebruikt als voedsel, zalf, schoonheidsproduct en medicijn. Na het uiteenvallen van het Romeinse rijk vielen veel olijfgaarden ten prooi aan verwaarlozing en houtkap. Met name de klooster en haar monniken zorgen ervoor dat binnen de muren van de kloosters en abdijen de verschillende olijfsoorten werden behouden.

Tot op de dag van vandaag ontdekken wetenschappers nieuwe gezondheidsvoordelen van de olijfboom. Zij begonnen hun onderzoek omdat het Mediterraans dieet, waar olijfolie onderdeel van is, tot levensverlenging leidde.

Niet alleen in de olie, maar ook in het blad en de vrucht zitten stoffen die ons lichaam ondersteunen en beschermen. Van hartgezondheid tot huidverzorging: de olijfboom blijft een bron van natuurlijke kracht.